Obszary chronionego krajobrazu także w powiecie krośnieńskim. Umowa na dokumentację podpisana

Opracowanie nowej dokumentacji dotyczącej OCHK-ów będzie kosztowało prawie 4 mln złotych. Unijne dofinansowanie na ten cel z programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Podkarpacia 2021-2027, otrzymał Departament Ochrony Środowiska UMWP, który przygotował projekt i będzie go realizował.

- Cieszę się, że aktualizację dokumentacji dotyczącej obszarów chronionego krajobrazu opracują naukowcy z Uniwersytetu Rzeszowskiego, z wieloletnim doświadczeniem, którzy są zaangażowani także w inne projekty z zakresu ochrony przyrody w naszym regionie - mówi Anna Huk, Członek Zarządu Województwa Podkarpackiego, odpowiedzialna za Departament Ochrony Środowiska.

Nową dokumentację dla OCHK-ów przygotuje około 20-osobowy, interdyscyplinarny zespół naukowców z Uniwersytetu Rzeszowskiego z Wydziału Technologiczno-Przyrodniczego oraz Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych. W jego skład wchodzą m.in.: architekci krajobrazu, specjaliści z zakresu botaniki, entomologii, fitosocjologii, hydrobiologii, ornitologii oraz teriologii. Aby zapewnić efektywne opracowanie danych, nad realizacją projektu będą czuwać również specjaliści z zakresu systemów informacji geograficznej (GIS), planowania przestrzennego oraz informatyki. Ważną rolę w analizie zebranych danych odgrywać będzie sztuczna inteligencja (AI), która zostanie wykorzystana do automatyzacji analiz, uczenia maszynowego i przetwarzania dużych zbiorów danych.

- Dla całego zespołu będzie to potężne wyzwanie. Czeka nas ogrom pracy. Nie sądzę, aby gdzieś w kraju, aż na taką skalę, na tak dużym obszarze, były prowadzone podobne prace, stąd tak liczny i merytorycznie zróżnicowany zespół specjalistów - mówi prof. Krzysztof Kukuła, który będzie kierował zespołem.

Obszary chronionego krajobrazu na Podkarpaciu są zlokalizowane aż w 99 gminach i spośród terenów objętych ochroną zajmują największą powierzchnię, bo prawie 470 tys. hektarów. Naukowcy z Uniwersytetu Rzeszowskiego zgodnie z umową zaktualizują dokumenty dotyczące wszystkich trzynastu OCHK-ów. Oznacza to, że będą musieli dokonać ich ponownej oceny pod kątem wartości przyrodniczych czy kulturowych, wskazać przebieg i zagrożenia drożności korytarzy ekologicznych, wyłonić najcenniejsze ekosystemy, wyróżniające się typy krajobrazów, a także obszary o najwyższym potencjale turystycznym i rekreacyjnym.

- Bardzo ważna będzie również weryfikacja granic tych obszarów, gdyż - jak zakładamy - mogą one ulec zmianie. I to w obie strony - być może powierzchnia niektórych obszarów ulegnie zmniejszeniu, a innych zwiększeniu - dodaje prof. Krzysztof Kukuła z Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Efektem prac będzie nowa dokumentacja, zawierająca przede wszystkim bardzo dużo opracowań graficznych, w szczególności map, które będą dostępne cyfrowo. Naukowcy zamierzają w tym celu wykorzystać technologię GIS, która umożliwia tworzenie, analizowanie i interpretowanie przestrzennych danych środowiskowych. Dzięki GIS możliwe jest monitorowanie zmian w środowisku, identyfikowanie zagrożeń oraz precyzyjne wytyczanie granic OCHK-ów. Realizację projektu wesprze również sztuczna inteligencja, która pozwoli nie tylko na analizę dużych zbiorów danych, ale także na identyfikowanie zmian w środowisku oraz zoptymalizowanie zarządzania zasobami przyrody.

Dlaczego aktualizacja dokumentacji dotyczącej obszarów chronionego krajobrazu jest tak ważna?

- Przede wszystkim otrzymamy faktyczne dane dotyczące tych obszarów, co pozwoli ustalić jasne, przejrzyste ramy ich funkcjonowania. Opracowanie będzie również ważne dla lokalnych samorządów, którym ułatwi planowanie przestrzenne. To z kolei pozwoli ustalić przejrzyste zasady dotyczące możliwości prowadzenia na tych terenach działalności gospodarczej, co jest ważne dla przedsiębiorców - wyjaśnia Andrzej Kulig, dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska UMWP.

- Nowa dokumentacja dotycząca OCHK-ów poprzez to, iż dokładnie określi stan zachowania walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych tych terenów, pozwoli wyłonić tereny dla nas najcenniejsze, co jest ważne zarówno dla ich ochrony, jak i rozwoju regionu w obszarze turystyki - dodaje Magdalena Radecka-Gibała, kierownik oddziału ds. ochrony bioróżnorodności, przyrody i krajobrazu w UMWP.

Dokumentacja dotycząca ochrony trzynastu OCHK-ów ma być gotowa do końca 2027 roku. Na jej podstawie Sejmik Województwa Podkarpackiego będzie mógł przyjąć nowe uchwały określające zasady ich funkcjonowania i ochrony.

Co to są obszary chronionego krajobrazu?

Obszary chronionego krajobrazu są to wyróżniające się krajobrazowo tereny o zróżnicowanych ekosystemach, cenne ze względu na ich walory turystyczne, ale także ze względu na to, iż pełnią ważną funkcję korytarzy ekologicznych czyli dróg przemieszczania się roślin i zwierząt pomiędzy siedliskami, umożliwiając im tym samym przetrwanie, pomimo niekorzystnych zmian w środowisku. Mogą to być np. doliny rzek, kompleksy leśne, ciągi wzgórz czy torfowiska.

Przez obszar powiatu krośnieńskiego przebiegają dwa obszary chronionego krajobrazu:

OCHK Beskidu Niskiego obejmuje teren o powierzchni blisko 83 tysięcy hektarów i składa się z kompleksu głównego, kompleksu Grab oraz kilku mniejszych: Krempna, Olchowiec i Polany. Obszar zlokalizowany jest na terenie gmin: Dębowiec, Krempna, Nowy Żmigród i Osiek Jasielski w powiecie jasielskim, Dukla, Jaśliska, Rymanów, Iwonicz-Zdrój i Miejsce Piastowe w powiecie krośnieńskim, Besko, Bukowsko, Komańcza, Sanok, Zagórz i Zarszyn w powiecie sanockim.

OCHK Czarnorzecki ma wielkość około 10 tysięcy hektarów i jest zlokalizowany na terenie gmin: Brzozów, Domaradz, Haczów i Jasienica Rosielna w powiecie brzozowskim oraz Korczyna i Wojaszówka w powiecie krośnieńskim.