Stanisław Wyżykowski laureatem Nagrody im. Oskara Kolberga

Już po raz czterdziesty ósmy Nagroda im. Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" trafi do artystów tworzących w dziedzinach sztuk plastycznych i rękodzieła, literatury, śpiewu, muzyki instrumentalnej i tańca. Wyróżnienia otrzymają także badacze, popularyzatorzy oraz instytucje i organizacje dokumentujące i upowszechniające kulturę tradycyjną.
Uroczysta gala odbędzie się w lipcu na Zamku Królewskim w Warszawie.

- Narodowy Instytut Muzyki i Tańca po raz kolejny ma zaszczyt być organizatorem gali Nagrody im. Oskara Kolberga, podczas której Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wręczy najważniejsze wyróżnienia w dziedzinie polskiej kultury tradycyjnej jej najwybitniejszym przedstawicielom - mówi Paula Lis-Sołoducha, dyrektor Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca.

Stanisław Wyżykowski został laureatem w kategorii I dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego.

Wszyscy laureaci otrzymają Medale im. Oskara Kolberga projektu Anny Jarnuszkiewicz, a ponadto pamiątkowe dyplomy oraz nagrody finansowe ufundowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.

Organizatorem Nagrody im. Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" jest Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Konkurs oraz gala realizowane są przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddziałem - Muzeum im. Oskara Kolberga w Przysusze.

Nagroda im. Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" to najstarsze i najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie kultury tradycyjnej w Polsce ustanowione w 1974 roku.
Jej patronem jest Oskar Kolberg (1814-1890), polski etnograf, folklorysta i kompozytor.

Pan Stanisław, który na początku maja obchodził swoje 96. urodziny jest twórcą lir korbowych, skrzypkiem, budowniczym instrumentów ludowych. Koncertował na wielu scenach w kraju i za granicą. Jego pasją jest budowa instrumentów. Zrekonstruował lirę korbową w Polsce, czym zapoczątkował odrodzenie tego instrumentu w naszym kraju.

Stanisław Wyżykowski urodził się w Haczowie. Muzyka i śpiew były nieodłącznym elementem życia rodziny Wyżykowskich od kilku pokoleń. Jako dziecko miał okazję przysłuchiwać się dyskusjom na temat liry korbowej, o którą później wypytywał ojca, a która zapadła mu głęboko w pamięć. Kilkadziesiąt lat później ten instrument miał bardzo duży wpływ na jego życie.

W 1946 roku, za namową znajomego muzyka wojskowego, rozpoczął czteroletni kurs gry na skrzypcach w Szkole Muzycznej w Krośnie. Szkołę opłacił za zarobione przez siebie pieniądze. Jak wspominał kilka lat temu, dniami ćwiczył, a nocami pracował. Rok później był członkiem małej orkiestry symfonicznej przy Krośnieńskich Zakładach Przemysłu Lniarskiego, gdzie grał drugie skrzypce. Później pracował w różnych zakładach jako stolarz, ciągle jednak myśląc o lirze korbowej. W 1965 roku trafił do Krośnieńskich Hut Szkła. W Zakładowym Domu Kultury działała kapela ludowa "Stachy", której kierownik Stanisław Inglot poprosił pana Wyżykowskiego o zrobienie dla zespołu liry korbowej.

W 1967 roku zrobił pierwszą rekonstrukcję liry korbowej. W ciągu kolejnych lat wykonał wiele lir korbowych, ale nie tylko. Jest między innymi autorem średniowiecznej odmiany liry korbowej o nazwie organistrum, liry basowej, skrzypiec laskowych, skrzypiec kieszonkowych, basetli, cymbałów, kontrabasów. Część instrumentów eksponowana jest w sali tradycji Gminnego Ośrodka Kultury i Wypoczynku w Haczowie. Jego instrumenty były wykorzystane podczas premierowego pokazu filmu "Pan Tadeusz", jak również podczas nagrania ścieżki dźwiękowej do filmów "Ogniem i mieczem" oraz "Wrota Europy".

W maju 2017 roku, by upamiętnić jego postać, w miasteczku galicyjskim sanockiego skansenu, otwarto pracownię lutniczą mistrza Stanisława. Powstała ona dzięki zaangażowaniu Stanisława Nogaja ze Starej Wsi, ucznia Stanisława Wyżykowskiego.