Krosno. Jak będzie wyglądał pomnik generała Maczka?

Rozstrzygnięty został konkurs na opracowanie koncepcji artystycznej i merytorycznej pomnika upamiętniającego generała Stanisława Maczka i żołnierzy Kompanii Krośnieńskiej z 1918 roku. Pomnik ma stanąć przy Regionalnym Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie u zbiegu ulic Kolejowej i Krakowskiej.
Sąd konkursowy pracował w dziesięcioosobowym składzie:
- Adam Siwek (dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN - przewodniczący)
- Magdalena Czelny-Mikosz (reprezentująca Martę Rymar - Miejskiego Konserwatora Zabytków w Krośnie)
- ks. prof. dr hab Józef Marecki (historyk)
- Krzysztof Pęski (architekt)
- prof. dr hab. Mariusz Wołos (historyk)
- Maciej Syrek (artysta rzeźbiarz)
- Franciszek Tereszkiewicz (kanclerz PANS w Krośnie)
- Sławomir Gęsiak (artysta rzeźbiarz)
- Lesław Wilk (kustosz Prywatnego Muzeum Podkarpackich Pól Bitewnych w Krośnie)
- Marek Kubit (dyrektor Zespołu Szkół Elektrycznych i Ogólnokształcących im. gen. Stanisława Maczka w Krośnie)

Instytut Pamięci Narodowej w przesłanej odpowiedzi na pytania redakcji portalu terazKrosno.pl poinformował, że do konkursu zostały zgłoszone cztery prace, a pierwszą nagrodę przyznano pracy autorstwa Stanisława Marka Dryniaka. Za przyznaniem pierwszej nagrody dla pracy tego autora głosowało dziewięć osób. Innych nagród nie przyznano.

Autor projektu w następujący sposób opisał koncepcję projektu: Ideą pomnika jest nawiązanie do konkretnego wydarzenia z 14 listopada 1918 roku, gdy generał Stanisław Maczek przybył na spotkanie z podpułkownikiem Józefem Swobodą do miejsca, w którym rozpoczął się niezwykle długi szlak bojowy. Szlak obfitujący w wielkie czyny, o których ma przypominać ten pomnik. W koncepcji generał jest przedstawiony w dynamicznym ruchu, który krocząc zmierza w kierunku miejsca, w którym przed laty otrzymał dowództwo Kompani Krośnieńskiej. W ślad za nim podążają ochotnicy z Krosna i okolic do tworzącej się kompani. Ochotnicy z kompani zostali przedstawieni w zsyntetyzowanej pozycji przestrzennej z czytelnymi elementami anatomicznymi. W centralnym miejscu został umieszczony cytat z książki "Od podwody do czołga". Na płaszczyźnie poniżej cytatu rozpoczyna się opis szlaku bojowego, który jest kontynuowany na dwóch kolejnych bryłach. Nad cytatem po prawej jest wkomponowana odznaka 1 Polskiej Dywizji Pancernej.

Według sądu konkursowego, Stanisław Marek Dryniak najtrafniej przełożył ideę upamiętnienia na rzeźbiarską formę plastyczną. Zaproponował elementy rzeźbiarskie odnoszące się do pierwszych podkomendnych przyszłego generała - ochotników z Krosna i pobliskich miejscowości.

- Artysta zaprojektował kompozycję rzeźbiarską wypełniającą plac, dobrze komponującą się ze stanowiącą tło elewacją Regionalnego Centrum Kultur Pogranicza. Sędziowie z zaleceniach pokonkursowych zaproponowali, aby pełnowymiarowa postać generała Stanisława Maczka, stanowiąca dominantę kompozycji pomnikowej, została przedstawiona w mundurze porucznika odpowiadającym realiom z czasów formowania Kompani Krośnieńskiej w 1918 roku - poinformowała w przesłanej odpowiedzi Wiesława Misior, dyrektor Biura Administracyjno-Gospodarczego Instytutu Pamięci Narodowej.

Regulamin konkursu zakładał przedstawienie generała Stanisława Maczka w postaci figuratywnej, nie narzucając, do którego okresu służby wojskowej upamiętnianej postaci powinni się odwoływać autorzy projektów. Uzupełniająca figurę generała kompozycja rzeźbiarska, zwieńczona jest siedmioma popiersiami jego podkomendnych, ilustrująca ewolucję i szlak bojowy jednostek, którymi dowodził.

- Efekt ten zostanie osiągnięty poprzez zróżnicowanie elementów umundurowania: od ochotników z 1918 roku, poprzez żołnierzy 10 Brygady Kawalerii Pancernej z 1939 roku oraz Francji z 1940 roku, po żołnierzy 1 Dywizji Pancernej z okresu walk 1944-1945 - poinformował Instytut Pamięci Narodowej.