Po dziewiętnastu latach Muzeum Podkarpackie w Krośnie wydało drugi album lamp naftowych. Autorem publikacji "Lampy naftowe Muzeum Podkarpackiego w Krośnie", dotyczącej najcenniejszej kolekcji muzeum jest Krzysztof Gierlach.
W zbiorach Muzeum Podkarpackiego w Krośnie znajduje się około 4 tysiące eksponatów związanych z historią oświetlenia, od tych najstarszych do lamp elektrycznych. Na ekspozycji stałej prezentowanych jest około 500 lamp. Kolejne 500 udostępnianych jest na wystawy czasowe, które pokazywane są w kraju i za granicą. Jest to jeden z najcenniejszych w Europie i na świecie zbiorów z dziedziny historii oświetlenia.

Krośnieńskie muzeum posiada również niezwykle cenną kolekcję pamiątek związanych z początkami polskiego przemysłu naftowego oraz z życiem i działalnością Ignacego Łukasiewicza. - Mamy album, który Łukasiewicz otrzymał z okazji 25. rocznicy zapalenia pierwszej lampy naftowej, a także jedyny, który się zachował, srebrny medal wybity z tej okazji. Posiadamy również meble z dworu Łukasiewicza w Chorkówce oraz unikatowe zdjęcia rodzinne - opowiada Krzysztof Gierlach, kustosz i kierownik Działu Historii Oświetlenia Muzeum Podkarpackiego w Krośnie.

Krzysztof Gierlach jest autorem najnowszej albumowej publikacji wydanej przez krośnieńskie muzeum: "Lampy naftowe Muzeum Podkarpackiego w Krośnie". Jest to książka, która na 400 stronach w sposób merytoryczny opisuje pochodzenie lamp jak i całą historię oświetlenia w ujęciu chronologicznym - od pradziejów do końca XX wieku.

Lampy naftowe Muzeum Podkarpackiego w KrośnieAlbum opatrzony jest 90 ilustracjami (Wydawnictwo Ruthenus)

Od chwili wydania pierwszego albumu o lampach naftowych, muzeum pozyskało wiele unikatowych eksponatów związanych z historią oświetlenia. Prezentowane były one głównie na wystawach wyjazdowych. Z kolei te zakupione w ciągu kilku ostatnich lat, nie były pokazywane jeszcze nigdzie. Najnowsza publikacja odsłania najcenniejsze z nich. Końcowy etap prac nad jej powstaniem trwał blisko rok, ale historyczne materiały źródłowe, przygotowywane były przez kilka ostatnich lat.

- Najcenniejsze lampy prezentowane w książce posiadają analizę stylistyczną oraz powiększenia poszczególnych detali prezentujące kunszt ich wykonania. Dzięki temu możemy zobaczyć je z każdej strony - czyli więcej niż oglądając je na wystawie. Niezwykle ważnym jest, że każda lampa posiada szczegółowy opis poszczególnych elementów wraz z proweniencją. W katalogu została zastosowana taka sama typologia i nazewnictwo techniczne, jakie używane było przez producentów działających w 2. połowie XIX wieku. Z tej publikacji można dowiedzieć się również jak katalogowane i opisywane są eksponaty w naszym muzeum. Jest to pierwsza książka, która tak szczegółowo przedstawia historię lampy naftowej - jej ewolucję, producentów i różnorodność form - tłumaczy Krzysztof Gierlach.

Autor albumu Krzysztof Gierlach (z prawej) i Tomasz PisarekAutor albumu Krzysztof Gierlach (z prawej) i Tomasz Pisarek

W części katalogowej prezentowanych jest blisko 270 lamp naftowych stołowych, nocnych, podłogowych, przenośnych, wiszących, kaganków, piecyków, podgrzewaczy naftowych oraz lamp i latarni specjalnego przeznaczenia. Wykonane zostały w wielu wytwórniach europejskich i amerykańskich. W całej publikacji opisanych jest około 300. Jest między innymi szczegółowo przedstawiona kopia prototypu lampy naftowej Ignacego Łukasiewicza, którą wykonano na zlecenie muzeum, według projektu autora publikacji. - Prototyp został przedstawiony na konferencji naukowej zorganizowanej w Muzeum Podkarpackim w Krośnie. Wzięli w niej udział eksperci z wiodących ośrodków zajmujących się tematyką historii oświetlenia naftowego. Wszyscy stwierdzili zgodnie, że jest to najlepsza, najwierniej wykonana i w pełni funkcjonalna kopia prototypu lampy naftowej Ignacego Łukasiewicza. Zastosowane w niej materiały są identyczne jak te opisane w materiałach źródłowych, łącznie z okienkiem wykonanym z miki mineralnej sprowadzonej z terenów dzisiejszej Ukrainy - mówi Krzysztof Gierlach.

Uzupełnieniem części katalogowej jest ujęty w trzech rozdziałach kontekst historyczny ewolucji źródeł światła. Rozdział pierwszy jest syntetycznym przedstawieniem wszystkich intencjonalnych źródeł światła od czasów najdawniejszych po 20. stulecie. Drugi i trzeci poświęcone są Ignacemu Łukasiewiczowi - twórcy polskiego przemysłu naftowego i wynalazcy lampy naftowej. - Wszystkie fakty zawarte w tych rozdziałach potwierdzone są rzetelną analizą historyczną opartą o materiały źródłowe. Udało się nam dotrzeć do archiwaliów, książek czy czasopism z 2. połowy XIX wieku oraz z początku XX wieku, a także do obcojęzycznych publikacji naukowych, które były tylko wspominane hasłowo we wcześniejszych opracowaniach. Część z tych książek zachowało się do dnia dzisiejszego tylko w kilku egzemplarzach - podkreśla autor najnowszej publikacji.

Lampy naftowe Muzeum Podkarpackiego w KrośnieCzęść katalogowa albumu zawiera 267 lamp (Wydawnictwo Ruthenus)

Książka została wydana w wersji dwujęzycznej, z pełnym i specjalistycznym tłumaczeniem na język angielski także części katalogowej. Ktoś, kto weźmie ją do ręki w Polsce, USA czy Anglii będzie miał dokładnie taką samą wiedzę po jej przeczytaniu. Jest to ogromny atut publikacji. Autorem tłumaczenia części katalogowej jest pracownik muzeum Tomasz Pisarek, który pracował również przy poszukiwaniu materiałów archiwalnych i ikonograficznych. - Było to na pewno ogromne wyzwanie. Nazewnictwo techniczne w dzisiejszych czasach jest proste do przetłumaczenia jeśli chodzi o nowoczesne technologie, informatykę i słownictwo specjalistyczne, dotyczące gałęzi przemysłu, które pojawiły się stosunkowo niedawno i są dokładnie opracowane. Natomiast jeśli przekładamy budowę lampy naftowej, do której części produkowane były ponad 100 lat temu, to wtedy pojawia się kłopot w przetłumaczeniu choćby nazewnictwa detali. Jednak udało nam się dotrzeć do starych katalogów, albumów, często też wydawanych w języku angielskim, niemieckim i francuskim - mówi Tomasz Pisarek.

Jak dodaje - słownictwo zawarte w części katalogowej jest wiernym odzwierciedleniem tego które było używane w folderach produkcyjnych, znajdujących się w zbiorach Działu Historii Oświetlenia oraz tych, które udało nam się pozyskać na potrzeby tej publikacji.
Pomocne były również kontakty z bibliotekami w różnych częściach świata. Przykładem tego może być Biblioteka Narodowa w Meksyku, skąd udało się ściągnąć opracowanie w języku angielskim, które jest nieosiągalne w Europie i wyłowić z niego potrzebne do albumu informacje.

400-stronicową publikację wydaną przez Wydawnictwo RUTHENUS - Rafał Barski z Krosna można nabyć w kasie Muzeum Podkarpackiego przy ul. Piłsudskiego 16, a także zamawiając poprzez stronę internetową muzeum www.muzeum.krosno.pl.

Nikt jeszcze nie skomentował. Bądź pierwszy!

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. terazKrosno.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.